7 Aralık 2013 Cumartesi

Ev Ölçeğinde Meyve Bahçesi Planlaması



Artan besin ve benzin fiyatları birçok bahçeciyi ev masraflarını azaltmaya ve kendi mahsülünü üretme arayışına yöneltti. Bu yola baş koyduğunuzda öyle ya da böyle aklınıza gelecek fikirlerden biri kendi meyve bahçenizi oluşturmak olacaktır. Ve de neden olmasın? Meyve ağaçları bereketlidir, yıllarca meyve verirler. Bodur türleri sayesinde dönümlerce araziye sahip olmak zorunda da değilsiniz. Ve de yeni hastalıklara daha dayanıklı türler sayesinde böcek zararlılarıyla mücadele de hayli kolaylaştı. Fakat sakın meyve ağaçlarını ilgisiz büyütebileceğiniz fikrine kapılmayın. 'Dik ve Onu unut' tarzı bir mahsül türü olmadığını kesinlikle hatırlatalım. Fakat az bir dikkat ve bakımla yıllarca büyüyüp, mahsül verebilirler size, komşularınıza ve vahşi yaşama. 
Bodur meyve ağaçlar her ölçekteki bahçeye uyacak boyuttadır.

Bahçenizde dikim için çukurlar açmadan ve ülkenin herhangi bir yerinden meyve ağacı sipariş etmeden önce, planlama için kafa yormalısınız. Kendi meyve bahçenizi planlarken aşağıdaki dikkate almanız gereken konulara biraz kafa patlatmalısınız.

Alan seçimi: Fidanlıktaki kataloglara bakarak iştah gezdirmeye başlamadan önce, bahçenize objektif bir şekilde bakmalısınız. Meyve ağaçları büyümek ve en iyi meyvelerini vermek için en az 8 saat direk güneş görme ihtiyacı duyarlar. Uzun ağaçların, diğer binaların ve evinizin güneşi bloklamadığına emin olun, özellikle ufukta güneşin en aşağı pozisyona geldiği ağustos ayında. Enerji nakil hatlarının nerelerde olduğunu not edin. Büyük meyve ağaçlarını nakil hatlarının altına dikmeyin. Ağaçları budamanız gerekeceğini aklınızda bulundurun ve nakil hatlarına doğru büyümesine engel olun. 

Kuzey bölgelerde güney bakıdaki yamaçlara, güneşten gelen ısıdan daha çok faydalanmak için, elma, erik ve vişne gibi dayanıklı türler ekin. Erken dönem çiçeklenen türleri güney yamaçlara dikmekten kaçının. Şeftali ve kayısı gibi soğuğa hissiyatı olan türler bu yamaçlarda erken çiçeklenme evresine girip erken dönemlerde çiçeklenme yapabilir ve olası donlarla çiçeklerini kaybederler. Ayrıca Yamaç lokasyonu seçerken soğuk havanın yukarılardan aşağıya inerken süzülüp yavaşlayıp dondurucu etkisinin azaltılabileceği alanları göz önünde bulundurun. Böylelikle geç ilkbahar donları tomurcuklarınıza zarar vermeyecektir. 

Meyve bahçenize tüm ağaçları birlikte ya da aynı  anda dikmek zorunda değilsiniz. Arka bahçenize bir kaç elma ağacı, yan bahçenize bir kaç armut, çim alanınıza da kiraz ağacı, saksılara da incir ağacı dikebilirsiniz. İtalyan yakınlarım bodur meyve ağaçlarını sebzelik ve çiçek tarhlarına diktiler mesela. İyi drene edilmiş, gübrece zengin topraklar idealdir, fakat meyve ağaçları idealden daha kötü topraklarda da yetişebilir tabii iyi drene ederseniz ve de yıllık olarak gübre ve kompost desteğini ihmal etmezseniz. 

Meyve ağaçları yazın lezzetli meyveler vermenin
yanında baharda çok güzel çiçekler verir.

Ağaç seçimi: Ne yetiştireceğiniz, nerede yaşadığınız ve ne kadar alanınız olduğuna göre değişir. Alanınızın zorluk seviyesini belirleyin, ve bölgeye uygun yetişen türleri seçin. Zorluk seviyesi gözünüzü korkutmasın. Bahçenizde bir mikroklima yaratabilirsiniz. Binalara veya çitlere yakın meyve ağaçlarını dikerseniz bitkilerinizi kış soğuklarından koruyabilirsiniz, böylelikle bölgenize uyumda zorluk çekebilecek meyve ağaçlarını bile yetiştirebilirsiniz.  Diğer taraftan çok açıkta kalan bir meyve ağacları, kış soğuklarından zarar görebilirler. Kışların ılık geçtiği bir bölgede yaşıyorsanız bazı meyve ağaçlarının meyve verebilmesi için gün içinde serin saatlere de ihtiyaç duyduğunu bilmelisiniz. Kışın oldukça ılık geçtiği bölgelerde tüm meyve ağaçları için uygun olmayabilir. 

Diğer dikkat etmeniz gereken konuysa ağacın boyutudur. Birçok meyve ağacının bodur varyeteleri vardır. Bodur, yarı-bodur ve standart olarak varyeteler bulunur. Bodur ağaçlar genelde 2,5-3 metre boyundadır ve küçük bahçeler için idealdir. Bazı bodur meyve ağaçlarını saksılarda da yetiştirebilirsiniz, elma, incir, nar gibi. Bunlar saksıda da iyi gelişim gösterirler, ihtiyaç halinde oldukları yerden taşınabilirler. Standart ölçüdeki meyve ağaçları 6 metre veya üstü boya ulaşırlar ve çok daha fazla ürün verirler. Ne tarz bir ağaç satın almak istediğinize sahip olduğunuz alana göre planlayın. Ağaçların en uzun hali, ne kadar uzağa ve ne kadar aralıklı olarak dikilmeleri gerektiğini belirten önemli bir göstergedir. 

Bodur ve yarı-bodur ağaçlar, aşılı ya da çelik alınmış türlerdir. Aşılı ağaçlar, dayanıklı bir anaç üstüne istenilen çeşitte aşı yapmaya müsait ağaçlardır. Çelikler, anaç ağaçtan alınan aynı genetik özellikleri taşıyan ağaçlardır. Çelikten üretilen bodur ağaçlar, daha geniş ölçekte uygulanabilirliğe ve daha kaliteli ürün vermeyi sağlar. 
Bahçenizde yeteri kadar alanınız yoksa
incir gibi ağaçları saksılar içinde yetiştirebilirsiniz.
Tür seçimi: Diğer dikkat edilmesi gereken husussa yetiştireceğiniz meyve ağacının türünü belirlemektir. Bu konuda tek kıstasınız sadece müthiş leziz ve bereketli bir ağaç seçmek olmamalıdır, Tozlaşma hakkında da az çok bilgi sahibi olmanız gerekir. Çoğu meyve ağacı en azından iki farklı çeşitinin dikimi sayesinde iyi gelişim gösterir. Bu çeşitler kabaca aynı zamanlarda tomurcuklanmalı ve birbirini tamamlayan polenlere sahip olmalıdırlar.Meyve ağaçlarını satın almak için araştırırken birbirlerini tozlayabilen çeşitlere göz atın.  Bazı meyveler, şeftali ve kayısı gibi ve bazı özel türler, 'Northstar' vişnesi, ve ıslah edilmiş limon gibi, kendi kendini tozlayabilen türlerdir, bu sayede tek bir ağaç dikerek meyvesine sahip olabilirsiniz. Masrafları ve bakım zamanlarını azaltmak için, hastalıklara dayanıklı türler seçmekte fayda var.
Standart ölçüdeki meyve ağaçları
çok daha fazla hasat verir lakin daha çok alana ihtiyaç duyar.

Dikim: Yerel bölgenizde bulunan saksılı ağaçlardan veyahut çıplak köklü bitkileri katalogtan seçerek alın. Yaşadığınız bölgedeki fidanlıklardaki meyve ağaçları ve varyetelerini seçin çünkü bu ağaçlar alanınızda güzel yaşayacak bitkileri işaret eder.Dikim zamanı (bahar ya da sonbahar) yaşadığınız yere göre belli olur. Kuzey bölgelerde bahar dikimi için en uygun zaman bahardır. Ağaçları elinize geçtikten sonra mümkün olan en kısa zamanda dikin. Saksılanmış ağaçlar dikiyor iseniz. Köktopunun hacmi kadar bir çukur açın.

Birçok ticari ağaç yetiştiricisi siparişlerinizi size teslim etmeden önce budama yapar, bu yüzden gelecek kışa kadar tekrar budama yapmanıza gerek yoktur. Bodur ağaçların üstünde bir kaç yıl içinde meyve almaya başlayabilirsiniz. Standart ölçüdeki ağaçların meyve vermek için daha uzun zamana ihtiyacı vardır. 

Eğer bu aşamaları takip ederek ağaçlarınızı diktiyseniz ve sulamasını da uygun yaptıysanız, lezzetli, kendi yetiştirdiğiniz meyvelere sahip olmanın keyfine yakında ulaşacaksınız. 

Mikroklima normalde bölgenizde
 yaşayamayacak türleri yetiştirmenize imkan tanır.


Orjinal metin