 |
| Beslenme döngümüzün olmazsa olmazlarından ve ölüyorlar, peki neden? |
2006 yılı gibiydi, arıcılar kovanlarını toplamaya gittiğinde, balarıların kaybolduğuyla karşılaştılar. Özellikle bunda garip olansa arılarla ilgili hiçbir izinde olmayayışıydı. Ne ölü arılar, ne arı hastalıklarına dair bir kanıt ne de olağan bir yırtıcısı ortalıkta yoktu.
Arılar sadece gitmişlerdi.
O zamandan beri, Bilimadamları bu fenomeni bir isimle konu etti: Koloni Yıkım bozukluğu veya CCD(Colony Collapse Disorder). 2007 de, balarıcıları kolonilerinin %32 sini kaybettiler, ve o zamandan beri de bu, benzer sayılarda kayıplar gerçekleşti. Bu durumun sebebi hala tam anlamıyla anlaşılmış değil, fakat yıllar içersindeki araştırmalar bilim adamlarının bazı teoriler üretmesini sağladı.
Neden Önemli?
Arılarla ilgili tüm bu alakanın yanında , Niçin CCD'in bizi kaygılandırması gerekiyor? Bilim adamları bu konuyla özellikle alakalılar çünkü balarıları insan besin zincirinde çok kritik bir halka. Besin mahsüllerinin, ağaçların, sebzelerin ve meyvelerin ana tozlayıcıları. Açıkçası arılar olmasaydı, dünya çapında bir besin kıtlığıyla yüzyüze kalabilirdik. Sadece Kaliforniya'da 130 besin mahsülünün üretimi arıların sayesinde sürdürülmekte.
'Yediğiniz her 3 ısırıktan biri bir tozlayıcı böceğin döllediği bitkiden gelmekte' diyor Penn Eyalet Üniversitesi Ziraat Fakültesinden Dennis van Enhelsdorp '' ve muhtemelen bir arı tarafından tozlanmış bir bitkiden.
Peki bu neden oluyor? İşte bazı teoriler.
1. Kimyasallar ve Pestisitler
Bugün birçok döngü göz önüne alınarak belirtilen hakim teori şu; Tarım alanlarında birçok pestisit kullanıyoruz ve onyıllarca da kullandık ve balarıları da bu pestisitleri bitkiden bitkiye gezerken vücutlarına aldılar. Ticari balarıları da ayrıca fungusitlerle vücutlarındaki zararlıları yok etmesi amacıyla ilaçlandılar.
Bazı araştırmacılar kimyasal kullanımında artık devrilme noktasına eriştiğimizi düşünüyor, arıların yıkım noktasına gelene kadar propagandalarla, hem sentetik kimyasallar hem de genetiği değiştirilmiş mahsüllerle yaşamaya zorlanması bu yıkımı sağlamakta, diğer taraftan kimyasal ve genetiği değiştirilmiş mahsüllerden uzak tutulan organik bal arıcılığı aynı katastrofik yıkımdan etkilenmiyor.
Son yapılan çalışmalarda bu teoriyi destekliyor. Amerikan Kimyasal Topluluğu'nda yayınlanan Çevresel bilim ve teknoloji makalesinde. CCD ile mısırların üstüne sıkılan insektisitler arasında bir korelasyon olduğunu buldu. Neonikotinoid bazlı insektisitler olarak adlandırılan bu zirai ilaçlar dünya üzerinde en çok kullanılan ilaçlardan çünkü bunlar direk böceklerin yıkımını sağlıyor fakat diğer hayvanlarda düşük toksititeye sahiptir. Balarıcıları da mısır ekimi ve bu insektisitin kullanımında arıların öldüğünü farkettiklerini belirttiler.
Diğer araştırmacılar ise bunun sadece bir pestisitten kaynaklanmadığını ama birçoğunun kombinasyonunun bu yıkıma sebep olduğunu düşünüyorlar. Penn Eyalet Üniversitesinden Christopher Mullin 23 eyalette balarıcılarından örnekler aldı, ve arılarda çok geniş çeşitlilikte pestisit örneklerinin varlığını tespit etti. Ayrıcalıklı olarak tek bir pestisit belirmedi lakin bunların hepsinin öldürücülüğü yeteri kadar güçlü bir bulguydu.
Tarım Araştırmaları Servisinin raporlarına göre hala kimyasal ve pestisit kullanımının kesin sonuçları tam olarak cevaplandırılamamış. Örneğin 2008'de Almanya da Nikotinoid bazlı insektisitlerin kullanımının mısır ekiminin ardından kullanılması sonucu civardaki yüzlerce arı kolonisinin öldüğü kayıtlara alındı. Gerçekte ulaştıkları sonuç, toplu ölümlerin birçok faktörün kombinasyonundan kaynaklanabileceğiydi, hava koşullarının da içersinde olduğu, tohumları yaymak için kullanılan araç gereçlerinde dahil olduğu ve tohumları yayarken kullandıkları tohumları kaplayan ''yapıştırıcı'' olarak bilinen maddenin başarısızlığı da faktörler içindeydi.
2.Çevresel Stressörler
CCD ye sebep olan bir diğer teoriyse şudur. Çeşitli nektar/polen eksikliği, temiz suya ulaşımın kısıtlılığı ve gerçek besin değerine sahip kaynaklarının kısıtlılığı. Bu etkenlerde toplu arı ölümlerinde rol oynamaktaydı. Arıcılar büyük kamyonları kovanlarla doldurup bütün ülkeyi tozlaşma dönemlerini takip ederek gezerler. Bu yolculuklar esnasında arılar, sağlıksız yapay besin destekleriyle beslenmek zorunda bırakılırlar ve aşırı kalabalık ve havasız şartlarda geçirilen bu süreçlerde arılar yoğun stres altındadırlar.
Banliyölerin şehir çeperlerinde genişlemesi de arıların doğal olarak yemlendiği meraların, otlakların azalmasına sebebiyet veriyor ayrıca arıları şehir içinde yaşamaya zorlamak onları temiz su ve optimal beslenme şartlarından mahrum bırakmaktadır. İnsanlar gibi arılar da yeterli beslenme ve stresten kaçınamadığı sürece bağışıklık sisteminin desteklenmesi de mümkün olamıyor.
3. Hastalık
CCD'nin sebebleri üzerinde en çok fikir birliğine ulaşılan teori hastalık teorisidir. Bilim adamlarının dikkat çektiği nosema hastalığı bir çeşit mide bağırsak parazitidir, ayrıca akut inme virüsü ve muhtemelen kulpritler gibi diğer patojenlerde hastalıklara neden olur. Varroa maytları da Kovanlarda balarıları kolonilerinin yıkımına sebep olur fakat hala tek basına toplu arı ölümlerine sebep olup olmadığı belirsiz.
Bazı araştırmalar birçok patojenin arıları etkilediğini ama geçmişte bunun yeterince incelenmediğini söylüyor bu yüzden bu alandaki çalışmalar hala yeni ve devam etmekte olan araştırmalar. Bir başka teoride küresel ısınmanın mayt, pire, virus ve mantarlar gibi arı kolonilerine zarar veren formların büyüme hızı oranını artırdığı üzerine.
4.Radyasyon
Acaba arılar baz istasyonlarından yayılan elektromanyetik radyasyona hassas canlılar mı? Bazı iddaalara göre baz istasyonlarından yayılan radyasyon, arıların yön bulma kabiliyetlerini etkiliyor. Almanya Landau Üniversitesindeki ufak bir çalışma arıların kovanlarının yanına konan bir cep telefonunun bile arıların kovanlarına ulaşma konusunda sorun çıkardığını tespit etti. Bulgular gösteriyor ki bu alanda daha çok araştırmaya ihtiyaç var, çünkü arıların radyasyondan nasıl etkilendiği hala bilinmeyen bir konu.
Biz Şimdi Neredeyiz?
Bütün konuyla alakalı durumlara rağmen, bilimadamları hala CCD ye neyin sebep olduğu konusunda kesin delillere ulaşamadı. Ağır basan genel teori bir tane sebebin olmadıği fakat arı populasyonunu tehdit eden bütün bu etkenlerin oluşturduğu bir bütün problemin varlığıdır.
USDA arı labratuarından takım lideri Jeff Pettis,' açıkçası ilk inandığımız gerekçelerden çok daha karmaşık bir durum söz konusu, ilk başlarda tek bir virutik patojenin sebeb olduğu düşüncesindeydik ki hala bu fikri tamamen konu dışı etmedik, bütün bunlara neden olan tek bir ajan, arı populasyonlarında yayılan bir patojen varlığı bulmayı bekledik ve bunu bulup konuyu kapatabileceğimizi varsaydık'.
Tarımsal Araştırmalar Servisine göre, ' Çalışmalarımız sonucu tek bir açıklama yapmamız gerekirse, çevresel stres faktörlerinin bu ölüm sarmalında kolonileri beklenmedik bir şekilde zayıf düşürüyor olabileceğidir, koloniler ek olarak patojen, parazit ve/veya pestisitlere maruz kalınca yıkımın gerçekleştiği üzerinedir.''
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder